مواد غذایی مختلفی میتوانند برای دندانها مضر باشند. به طور کلی، این مواد غذایی به دو دسته اسیدی و قندی تقسیم میشوند:
1. مواد غذایی اسیدی:
2. مواد غذایی قندی:
علاوه بر مواد غذایی ذکر شده، برخی از عادات و رفتارها نیز میتوانند به دندانها آسیب برسانند، از جمله:
نکاتی برای حفظ سلامت دندان:
در مورد دندان نیز این قضیه صادق است. در واقع اگر دیوارههای دندان از بین برود دیگر دندان نمیتواند سطح قابل اتکایی داشته باشد و احتمالا خیلی زود خواهد شکست. در این موارد با استفاده از یک سری مواد خاص اقدام به ساخت روکش برای دندان میکنند.
روش کار به این صورت است که ابتدا دندانپزشک دندان را عصب کشی میکند تا هیچ گونه عصبی داخل کانالهای دندان باقی نماند. سپس دندان را با مواد پر میکند. در مرحله بعدی اطراف دندان را تراش میدهد تا فضا برای قراردهی روکش ایجاد شود.
در این مرحله باید یک طرح از تراش دندان در دسترس باشد تا لابراتوار دندانسازی از روی آن روکش دندانی تهیه کند. برای این کار از دندان مورد نظر، فک مقابل دندان و حالت بسته دندانها نمونهگیری میشود و به لابراتوار دندانسازی فرستاده میشود.
لابراتوارهایی که به حالت قدیمی و سنتی عمل میکنند درون این قالب گچ ریخته و پس از سفت شدن گچ، به وضعیت دندان تراش خورده دست پیدا میکنند. سپس برای این دندان روکش تهیه میکنند.
اما در لابراتوارهای مدرن و دیجیتال، برای تهیه روکش دندانی لازم است که مدل سه بعدی دندان تراش خورده در دسترس باشد تا بر اساس آن یک پروتز دندانی تهیه شده و با دستگاه میلینگ ساخته شود. بدین ترتیب بعد از ریختن گچ درون قالب، توسط دستگاه اسکنر لابراتواری، از وضععیت دندان مدل سه بعدی تهیه میشود.
اسکنرهای لابراتواری بسیار زیادی با دقت و عملکرد مختلف در بازار موجود است که با دقتهای مختلف و در زمانهای متفاوتی قابلیت اسکن دارند.
توجه داشته باشید که بعضی از دندانپزشکان برای راحتی کار از دستگاه اسکنر داخل دهانی استفاده میکنند. یعنی پروسه قالب گیری و اسکنر لابراتواری را حذف کرده و و یک فایل در اختیار لابراتواریست قرار میدهند که طراحی روی آن صورت بگیرد.
برای ساخت روکشهای دندانی لازم است وضعیت فعلی دندان به دندانساز گزارش شود تا دندانساز با آگاهی از وضعیت دندان تراش خورده، اقدام به ساخت روکش دندان کند. به عمل ثبت وضعیت دندانهای فعلی بیمار قالب گیری دندان گفته میشود. قالب گیری دندان توسط دندانپزشک و دستیاران دندانپزشک در مطب دندانپزشکی و بعد از تراش دادن دندان گرفته میشود.
روش کار به این صورت است که دندانپزشک از قبل یک تری برای بیمار تهیه میکند و درون آن را با گچ قالب گیری پر میکند و درون دهان بیمار و در ناحیه تراش قرار داده و از بیمار میخواهد دندانهایش را به هم فشار دهد. به این ترتیب گچ قالب گیری وضعیت فعلی دندانهای بیمار را ثبت میکند و نقشع راهی برای دندانساز تشکیل میشود تا روکش را در بهترین حالت ممکن مطابق با دندانهای بیمار بسازد.
گچ دندانسازی انواع مختلفی دارد که هر کدام برای کاری ساخته شدهاند.
گچ ولمیکس: این گچ برای دندانهای ثابت مثل روکش ایمپلنت، بریج و یا روکش دندان استفاده میشود. این گچ پس از خشک شدن استحکام بسیار خوبی دارد و به ازای هر 100 گرم باید 22 میلی گرم آب به آن اضافه شود تا بعد از 18 دقیقه کاملا خشک شود. عدم رعایت نسبت آب و گچ میتواند زمان گیرایی را تغییر دهد.
گچ استون: برای ساخت دندان لازم است وضعیت فک مقابل نیز ثبت شود تا دندانساز در شرایط بهتری دندان را طراحی کند. برای قالب گیری فک مقابل از گچ استون استفاده میشود.
آلژینات: این ماده از جلبکهای قهوهای سواحل به دست میآید. این ماده برای بدن انسان بی خطر است و قیمت مناسبی داشته و همیشه در دسترس است.
به چه مواردی در خصوص گچ دندانسازی باید توجه کرد:
زمان گیرایی در گچ دنداسازی بسیار مهم است. گچ باید این زمان را به دندانپزشک بدهد که بتواند به درستی قالب گیری انجام دهد.
تغییر ابعاد گچ نباید از یک مقدار بسیار جزیی بیشتر باشد چون وضعیت دندانهای فرد را تغییر میدهد و نمونه ساخته شده مطابقت نخواهد داشت.
قیمت گچ نیز باید در حد معمول باشد و گرانی یا ارزانی بیش از حد آن شک برانگیز است.
آبسه دندان تجمع چرک و عفونت است که ممکن است بر روی لثه و یا کنار دندان به وجود بیاید. یکی از روشهای مقابله با آن خالی کردن آن است ولی روش اصولی برخورد با آن مراجعه به دندانپزشک است.
آبسه دندان در مراحل ابتدایی خطرناک نیست و میتوان آن را به راحتی بر طرف کرد اما اگر قدیمی شود و یا کنار ریشه دندان به وجود آید برخورد با آن مشکل خواهد بود. آبسه دندان معمولا با قرمزی، بوی بد دهان، تورم، تب و ... همراه است. به یاد داشته باشید همه مشکلات دهان و دندان اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شوند بسیار سریعتر و کم خرجتر خواهند بود. اما اگر به دندان رسیدگی نشود باید درمانهای پیچیدهتری برای دندان به کار گرفته شود.
دلیل تشکیل آبسه
قسمت رویی دندان بسیار سخت است ولی قسمتهای زیرین آن نرم است و محل تجمع رگها و اعصاب است. این ناحیه نسبت به عفونت حساس است و در صورت وجود عفونت و یا پوسیدگی دچار آبسه خواهد شد. دلایل تشکیل آبسه را میتوان به بهداشت ضعیف در ناحیه دهان و دندان، پوسیدگی دندان، بیماریهای لثه و یا مصرف داروهای خاص ربط داد و بر طرف کردن آن بسیار مهم و حیاتی است چون اگر در مجاورت ریشه به وجود آید میتواند کار را به کشیدن دندان برساند.
راههای بر طرف کردن آبسه
حتما در نظر داشته باشید رعایت بهداشت در ناحیه دهان و دندان میتواند بروز این مشکل را منتفی کند. تعویض مسواک به صورت 3 ماهه، مصرف روزانه مسواک و نخ دندان، مصرف هفتگی دهانشویه از بروز این حادثه جلوگیری به عمل میآورد. چکاپ کامل سالیانه باعث میشود هر گونه مشکلی در ابتدای بروز آن حل شود و به سلامت دندانها بسیار کمک خواهد کرد.
اگر آبسه دندان خطرناک و قدیمی باشد ممکن است دندان را کشیدنی کند. در غیر اینصورت با تجویز آنتی بیوتیک مشکل حل خواهد شد. البته در مواردی دندان به عصب کشی نیاز پیدا میکند و در مواردی ممکن است تنها راه حل جراحی باشد.
جرمگیری باید طبق اصول خود اجرا شود و حتما زمانی که دندان به جرمگیری احتیاج دارد باید انجام شود. بعضی از افراد فکر میکنند جرمگیریهای متعدد میتواند دندان را به مرور سفید کند اما اینطور نیست. جرمگیری توانایی سفید کردن دندان را ندارد و فقط میتواند جرمها و رنگدانههای روی دندان را محو کند.
با توجه به بهداشت فردی هر شخص، لازم است هر 6 ماه تا یک سال جرمگیری برای دندان افراد انجام شود. خوراکیهایی مثل قوه، چای و دیگر موار غذایی رنگی باعث میشود زودتر به جرمگیری احتیاج پیدا کنیم و با خوردن آنها دندان رنگ میگیرد. بهداشت شخصی در میزان نیاز به جرمگیری تاثیر دارد. افرادی که بهداشت دهانی ضعیفی دارند بیشتر به جرمگیری احتیاج پیدا میکنند. برای انجام امور بلیچینگ در رباط کریم میتوانید به درمانگاه دندانپزشکی سیو مراجعه نمایید.
تا اینجا متوجه شدیم جرمگیری فقط توانایی تمیز کردن دندان از جرم را دارد و به سفیدی آن کمکی نمیکند. اما برعکس، بلیچینگ میتواند دندان انسان را چند پرده روشن کند. بلیچینگ به دو صورت آفیس و هوم وجود دارد. در نوع آفیس کل روند سفیدسازی دندان در مطب دندانپزشکی و توسط دندانپزشک اجرا میشود. ماده بلیچینگ بر روی دندان فرد قرار میگیرد و یک نور آبی رنگ توسط دستگاه به دندان تابیده میشود. بعد از مدت زمانی در حدود 30 دقیقه، دندان فرد چنر پرده روشن میشود.
اما در نوع هوم کل روند درمان در منزل اجرا میشود. در واقع ابتدا یک قالب ژلهای مناسب دندانهای فرد ساخته میشود و شبها هنگام خواب ماده بلیچینگ درون این قالب ریخته میشود و بر روی دندان قرار میگیرد. این روند در زمان دو هفته میتواند منجر به سفیدی دندان شخص شوند.
کلیه امور مربوط به دندانپزشکی در رباط کریم در درمانگاه دندانپزشکی سیو قابل اجرا است.
دندان گرچه یک عضو حیاتی بدن مثل قلب و یا مغز نیست ولی میتواند در شرایطی به یک موضوع اصلی برای سلامت انسان تبدیل شود. توجه داشته باشید یکی از مواردی که سلامت روحی و روانی مخربی برای انسان دارد همین دندان است. زیرا نبود دندان در هر سن و شرایطی، سن انسان را بالا میبرد.
اگر فردی به تازگی دندان از دست داده باشد و جای آن را پر نکند همین خالی بودن جای دندان هم اعتماد به نفس فرد را کم میکند و هم چهره فرد را دچار افتادگی میکند. حال در نظر بگیرید سالها از کشیدن دندان گذشته باشد. دیگر مردم این فرد را بدون دندان در خاطر دارند و این شخص قطعا از جایگاه ویژهای در جامعه برخوردار نیست.
اگر مدت زمان زیادی از کشیدن تعدادی دندان گذشته باشد و جای خالی دندانهای از دست رفته پر نشده باشد احتمالا چهره فرد بسیار دگرگون خواهد شد زیرا اگر فشار برای مدت طولانی از روی استخوان فک برداشته شود شخص دچار تحلیل رفتگی استخوانهای صورت خواهد شد و بدین ترتیب استخوان صورت شخص از بین خواهد رفت. این تحلیل استخوان چهره فرد را بسیار به هم ریخته و پیر نشان میدهد.
اما اگر شخص همان لحظه که دندان را از دست میدهد با یک ایمپلنت جای آن را پر کند تا سنین بالا استخوان صورت شخص از قدرت بالایی برخوردار خواهد بود و چهره فرد با وجود سن بالا، پیر نخواهد شد. در واقع رسیدگی به دندان و پوست میتواند روند پیری در چهره انسان را به تعویق بیاندازد و حتی در صورت پیری احساس جوانی و شادابی را به انسان منتقل کند.
تا اینجا از تاثیر دندان بر روند پیری سخن گفتیم حال وقت آن رسیده در مورد دیگر موارد تحت تاثیر دندان بپردازیم. در صورت عدم وجود دندان، اولین مسالهای که برای شخص به وجود میآید عدم جویدن درست غذا است. وقتی غذا درست جویده نشود هم معده تحت فشار بیشتری برای هضم قرار میگیرد و هم روده توان بیشتری باید صرف هضم غذا بکند. اگر به درستی با این دو عضو حیاتی بدن رفتار نشود و غذای جویده نشده وارد آنها شود فرد بعد از مدتی دچار مشکلات گوارشی خواهد شد و معده و روده فرد بیمار میشود.
تا اینجای کار متوجه شدیم دندان بر زیبایی چهره و بر دستگاه گوارش تاثیر مستقیم دارد و میتواند فرد را دچار مشکلات اساسی کند. نبود دندان مشکلات جانبی دیگری مثل عدم اعتماد به نفس، بوی بد دهان،خراب شدن دندانهای مجاور و ... را برای شخص همراه دارد. با همه این مشکلات آیا میتوان گفت دندان مهمترین عضو بدن است؟